NHÀ TÌNH Ở TRONG RỪNG

(Truyện đoạt giải thưởng cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi, Hội Nhà văn Đan Mạch - NXB Kim Đồng, 2013-2015)

Lớp tôi có hai anh em ruột - Lý Sơn Lâm và Lý Thị Thúy Tình.

Cái Tình tóc dài, da trắng, học ngang ngửa với tôi nhưng mặt lúc nào cũng cúi xuống. Thằng Lâm to cao, đen cháy, không bao giờ nói câu gì, trừ khi bị lên bảng kiểm tra miệng.

Hai anh em nó chẳng thấy giày dép bao giờ. Có lẽ như thế cho dễ cuốc bộ. Trường THCS dưới trung tâm xã, rất gần so với bàn chân lũ trẻ đồng rừng. Lớp tôi trừ ba đứa là hàng xóm của trường, còn lại đã có xe đạp. Những chiếc xe không phanh, kêu vang, xích đánh lung tung, nhảy tâng tâng trên con đường, đoạn cấp phối, đoạn hoang sơ. Thường thường bọn tôi gần đến trường thì gặp Lâm và Tình. “Lâm ơi, lên tao đèo”, thằng Lâm như điếc vẫn cùn cụt bước. “Tình ơi, lên xe tớ đi”, bạn cứ đi đi còn một tí thôi mà. Thật chẳng hiểu ra làm sao, muốn thân thiết một tí cũng không được.

Hôm nay, giờ sinh hoạt, cô Thơm nhận xét lớp sơ qua một tí thì thông báo, lớp ta có hai bạn Thanh và Tình được vào đội tuyển thi học sinh giỏi văn cấp huyện. Từ thứ hai tới, các buổi chiều Thanh và Tình sẽ đi học bồi dưỡng.

Tôi hơi cúi mặt nhưng vẫn sung sướng thấy đám bạn đang dồn mắt về phía mình. Còn Tình, kìa sao lại đứng lên…

- Thưa cô nhà em… em không đi được đâu, cô cho bạn khác đi.

- Bài viết về gia đình em hay lắm. Các thầy cô tổ văn đều cho 9 điểm. Em không được nói thế.

Cô Thơm mở cặp, mở quyển sổ to, lấy tờ giấy thi. Cô đọc: “Nhà em ở trong rừng sâu, bên hồ nước xanh, có cây hoa đỏ rực trùm lên mái nhà. Hàng ngày, bố em ở trong rừng, gặp cái gì lấy cái đấy. Mẹ em hay ở nhà nuôi lợn, lâu lắm mẹ không đi đâu, mẹ sợ đốt nương cháy nhà mình. Hàng ngày em dậy từ lúc nghe tiếng gà rừng gáy, cá quẫy một lúc rồi đi học luôn. Trời tối om nhưng em vẫn đi đúng đường. Có hôm gặp người đi rừng họ kêu ma ma rồi bỏ chạy. Em cũng chạy vì sợ nhưng lại đến trường nhanh quá…

Ma ma ma ha ha ha, ma thật chúng mày ôi…

Một tiếng rú lên, một tràng a a a, ruỳnh ruỳnh bàn ghế. Cô Thơm cũng đập bàn, quát, nhưng chả ai nghe tiếng gì. Cái Tình gục xuống, hình như là khóc vì thấy đôi vai rung lên.

- Chúng mày điên à. Im ngay. Im hết…

Thằng Lâm hét lên. Nó đã nhảy ra dãy giữa từ lúc nào, hàm răng cắn chặt, mặt như sát thủ. Im hết thật, ai dại gì mà ngo nghoe lúc này, lơ mơ ăn một chưởng thì tàn tật. Im lặng thì tiếng khóc của cái Tình rõ lên. Nấc nấc, sịt sịt, hư hư… Bọn tôi nhìn nhau, chả biết làm gì. Ngột ngạt thật là khó thở.

Cô Thơm kết thúc giờ sinh hoạt bằng câu, thôi cả lớp nghỉ và đi xuống chỗ cái Tình. Thằng Lâm đã ra trước, nó ngồi dưới gốc phượng, trông xa như một phụ huynh đợi con. 

Buổi tối, lúc ăn cơm, tôi kể chuyện anh em thằng Lâm cái Tình ở lớp. Mẹ chửi luôn, lũ quỉ nó mang chuyện nhà nó ra cho mà biết lại đi làm trò hề. Tôi im lặng, như mình là thằng đầu têu. Bố hỏi, con biết nhà nó chưa? Tôi bảo, con thấy  chúng nó đến chỗ đập Huổi Vả thì mất hút. Bố lắc đầu, cười, thằng này nói như chuyện ma. Tôi lại gần, húc húc đầu vào ngực bố.

*

Chủ nhật ấy, tôi cùng bố mẹ đi nương. Nương không xa lắm, tổng số thời gian hơn ba tiếng, nhưng lằng nhằng cả đi bộ, bơi thuyền.

Đoạn đi thuyền trên đập là thích nhất. Nước trong leo lẻo nhìn rõ lưng, mồm bọn cá thiểu, tép dầu. Những thuyền chở rọ tôm mờ mờ trong sương. Những chú le le thấy người thi nhau ngụp lặn khoe tài năng. Tôi ngửa mặt, hít hà. Gió mơn man, ngọt ngọt, từ mặt hồ lăn tăn lên. Bố nhìn tôi cười, mẹ cu xem cái mặt nghệt kìa. Tôi bị bắt quả tang, mất hứng nhưng núi non trời nước vẫn râm ran trong người.

Thuyền đang lướt lướt giữa hai khe núi. Sát mép nước có một ngôi nhà, đúng ra một túp lều. Mấy bậc đá, một bụi tre, một cây gì hoa đỏ rực trùm lên khiến túp lều lung linh như trong phim.

- Đây là nhà bà Sính. Bà này hồi trước ở bãi giữa sông, ngoài xóm nhà mình. Cái đêm lũ về, sáng dậy nước mênh mông gào thét, tưởng cả nhà đi theo hà bá rồi.

Bố chưa nói xong thì có một bà xách hai cái xô xuống bến. Hình như là xô có cám lợn hay thức ăn gì đó. Bà vừa chạm mép nước, lập tức mặt hồ từng đợt sóng gồ lên ào ào về. Cá, nhiều cá thế. Nhao nhao, đớp đớp, nhảy cao biểu diễn, một vùng hoa mắt. Tôi bị thôi miên, chỉ loáng thoáng nhòe nhòe một người, như cái nhụy của bông hoa cá.

- Hôm nay ông ý đâu mà để bà lơ vơ thế này.

- Đi xẻ. Cả tháng nay có về đâu.

- Ừ, kiếm ít gỗ mà làm nhà. Ngoài bãi đã đành vậy, giữa rừng mà ở lều khó coi lắm. Bao giờ phạt mộc cho em giúp vài buổi nhá.

- Chả biết có làm không, xẻ thì xẻ vậy thôi.

Thuyền vẫn đi, bố vẫn chuyện chả để ý gì. Mãi một lúc sau, mẹ mới bảo tôi, xem bố mày kìa, có ai nghe đâu mà vẫn nói kìa. Tôi bơi nhanh thế cơ à, bố giật mình chống chế.

Câu chuyện giữa bố và mẹ lại tiếp tục.

- Nhà này được hai đứa con, một đứa trắng, một đứa đen, nghe nói học giỏi lắm.

- Đen hay trắng, giỏi hay dốt, ở cái xó rừng này thì cũng đời con trâu cả thôi.

- Đã bảo bao lần rồi, đừng có kiểu đánh đồng. Nhà này nó khác đấy…

- Ừ. Khác. Rồi xem khác thế nào nhé. Mẹ có vẻ rỗi.

Nhà cái Tình, thằng Lâm hình như cũng ở trong này? Tôi nghe bố mẹ nói chuyện với nhau, đã ngờ ngợ, giờ mới hỏi.

- Thì đang nói nhà ấy chứ nhà ai, cái thằng đần này. Mẹ vẫn còn giọng tức bố.

Hóa ra vừa rồi là nhà cái Tình, thằng Lâm. Tôi im lặng, tiếc rẻ, nhớ lại, tưởng tượng. Loang loáng túp lều, trời nước, núi rừng.

Bố mẹ đã chuyển đề tài sang nương sắn. Bố nói, có khi mình chuyển nhà vào trong này, giờ cần phải làm kinh tế, các con lớn rồi, còn học cao lên không thể trông vào mấy sào ruộng. Mẹ bảo, tôi lạy ông, ông thích thì cứ đi mà làm người rừng, tôi ở ngoài xóm, đói tí nhưng văn minh. Bố lắc đầu, đúng là đàn bà chưa chi đã rụt vòi lại. Mà tôi nói cho bà biết, đừng có khinh người rừng nhá… Tôi hỏi, tôi bà, thằng Thanh hôm nay làm người gì đây?

*

Nương sắn nhà tôi tít trên đỉnh núi. Khoảng chục nghìn hốc từ đỉnh xuống. Bao nhiêu mét vuông, héc-ta, người làm nương chả bao giờ tính thế.

Lên đến nương, kệ tôi hổn hển thở, bố mẹ bắt tay vào làm luôn. Sắn đã cao đến cằm, lá lòe xòe đằng trước đằng sau cái đầu bố mẹ. Việc làm cỏ đợt 3 này thường các nhà bỏ nhưng nhà tôi vẫn làm để vụ sau đỡ công. Tôi dốc can, uống một bụng nước xong, khoan khoái ngắm nương nhà mình. Từ dưới đập nhìn lên chỉ biết là xanh ngắt; giờ sát mắt, chỗ xanh rì, chỗ bạc bạc, gió đang lật lên lật xuống xem xét lá.

Bố ơi, mẹ ơi, hí hí… Thằng này vẫn còn đứng đấy mà cười à, làm đi một lúc rồi nấu cơm. Tôi cầm con dao, thử cạo cạo vào lòng bàn tay, đang định chui vào  lối thì lại thấy bố mẹ... Lá sắn xanh xanh ken nhau thành một biển lá, chỉ còn cái đầu hai người lúc nhô lên, lúc chìm nghỉm. Như là bố mẹ bị chôn trong sắn. Bố ơi, mẹ ơi. Cái gì, thằng này vẫn đứng đấy à. Hí hí, con tưởng bố mẹ bị chôn sống trong màu xanh. Tôi cười to thành tiếng và tả lại. Bố cười còn to hơn tôi, còn mẹ thì nói - Đừng có mà gở, ở nhà thế nào cũng được nhưng đây rừng rú, nói một câu phải nghĩ.

Tôi chả nghĩ gì khi đã chui vào trong sắn. Âm u ầm ù, muốn làm cỏ dưới chân phải ngụp mặt xuống như xuống âm phủ. Muỗi như đỉa dưới nước, ào ào xông đến, ve ve cười nói, hôm nay được liên hoan thịt trẻ em. Tôi gãi, đánh đét đét, rồi chửi, vẫn không ăn thua. Tức quá không chịu được, tôi lao cho người thẳng lên, rồi giộng giộng xuống y như những lần ăn cơm bị nghẹn nhẩy nhẩy cho thông cuống họng. Tình hình không suy chuyển, tôi sịt sịt hơi qua kẽ răng bất lực. Bố mẹ vẫn đang đằng trước lom khom, lúi húi, nhấp nhô. Tôi định gọi mẹ về chuyện muỗi nhưng chợt nghĩ bé tí quá nên thôi. Tôi tìm cách làm chung với muỗi. Ấy là như con cá, vừa làm vừa uốn éo, vùng vẫy. Muỗi có vẻ thua, những lấm tấm đen xì lùi ra, vòng u u e e rãn rộng. Kết quả đã trông thấy, khoảng dăm chục hốc sắn cỏ quang vé. Muỗi ông muỗi bà, già lụ khụ, thiếu niên nhi đồng… đấm ngực kêu khóc xa xa. Chúng đang nhìn một cây mồ hôi, một con gì lạ lắm, một quái vật. Này cái võng không người, này cá lượn, này rắn quăng, này ma lóe sáng tắt phụt… Tôi không thể “biểu diễn” lâu hơn được nữa. Công vô ích gấp trăm lần công hữu ích. Kết quả là mệt ấn tôi ngồi xuống… âm ti. Tôi vuốt mặt, luồn tay vào trong áo vã từng nắm mồ hôi ra. Mồ hôi vẫn tiếp tục chảy, như có quả tim chuyên bóp mồ hôi. Tôi định ngồi một lúc cho mệt chẳng còn chỗ mà mệt rồi sẽ làm tiếp. Nhưng muỗi lại hiểu theo cách riêng của loài lấy máu làm cơm. Tôi vừa ngồi trong ù ù tai thở, thì nghe một tiếng hô - Giương vòi thẳng tiến, đánh chén anh em ơi. Tôi chẳng còn tay chân nào mà chống đỡ; quẫy đạp, ngúng ngoắng cũng vô tác dụng trước hàng nghìn cái vòi làm bằng thép trời. Trong đau điếng vô thức, tôi lao ra, mồm kêu, ối mẹ ơi cứu con.

Con ơi, con ơi… Thằng Thanh bị ong đốt rồi… Bố nó ơi…

Mẹ chạy, bố chạy, ào ào ào ào xuống. Tôi được dựng lên, vuốt mặt, vuốt ngực như cấp cứu người sắp chết.

Ong vàng hay bò lỗ? Không phải.

Thế rắn cắn à, chỗ nào? Không phải rắn.

Thế thì làm sao, nói mau không chết ngay bây giờ.

Muỗi. Muỗi cả nước về đốt con.

Úi giời ôi, con tôi là con tôi ơi… Bố ngân dài, giọng đau thì ít, giễu cợt thì nhiều. Mẹ gắt bố, anh còn trề cái môi ra mãi à, mau đốt lửa lên.

Tôi hơ người bên khói lửa. Lửa khói đi đến đâu, nhẹ bẫng đến đấy. Mươi phút sau thì tôi kêu nhẩy lên reo to, khỏi rồi. 

Sau vụ muỗi xuýt xơi tái con người, tôi “được” nấu cơm (mẹ đã bắc từ trước). Nồi cơm đã cạn, ấm nước sắp sôi, bốn con cá khô đang thơm lừng bên than. Tôi ngồi lấy vì một lúc thì hết việc. Bố mẹ vẫn say sưa làm. Đám sắn rung rung, gần gần xa xa, nhảy nhót háo hức…

*

Tôi đã tụt xuống vệnh núi trước mặt. Rừng chỗ này còn nguyên, nứa giang dây leo chằng chịt, thỉnh thoảng lại vút lên những cây to phải năm sáu người như bố ôm mới xuể. Tôi nhìn mãi không thấy ngọn, mỏi quá, hạ cổ xuống thì òa ngay trước mắt một đôi gà. Cái mào, bộ lông, đỏ, mượt, sáng rực lấp lánh. Nhoăn nhoắt nhảy, luồn trên những thân giang. Tôi bị chúng kéo đi, mắt trên không dời; chân, người bên dưới cứ nhấp nhô cao thấp theo.

Tôi sẽ đi mãi theo ánh lông gà, trong niềm sung sướng đến nơi có vượn người mất, nhưng vợ chồng gà rừng đột ngột đổi hướng. Đang âm u rậm rạp chằng chịt bỗng òa ra một khoảng sáng chói mắt. Một khúc gỗ… đang xẻ. Một cái đầu tóc ngắn bù xù và một tóc dài hai bên lưỡi cưa. Tình, cái Tình. Tôi há hốc mồm, đứng như trời trồng. Mấy phút, chỉ xoèn xoẹt xoèn xoẹt tiếng cưa ăn gỗ. Cái Tình cúi mặt, lâu lâu mới hẩy cổ hất mái tóc lòa xòa xuống mắt. Ông bố đang nói chuyện, nhịp nhịp theo đường cưa. Tôi ngồi xuống, giấu mặt trong đám lá giang theo dõi. Tiếng gỗ xật xật xót xót như khóc. Loáng thoáng tiếng ông bố, tiếng Tình lúc nổi lúc chìm - Lấy vợ… lấy chồng… làm nhà… làm nương… không kệ con… con khắc lấy măng bán được tiền… Hai người như kéo co không phân thắng bại. Đẩy kéo kéo đẩy, rì rì xoèn xoẹt, xoèn xoẹt rì rì… thật là nhạt nhẽo. Tôi ngồi chán quá, xuống máu chân, định đứng lên nhưng lại sợ không biết làm thế nào khi bố con Tình thấy mình. Tôi véo chân, vặn người và rẽ rộng đám lá giang ra… kệ, họ nhìn thấy thì xuống kéo cưa là cùng.

Tiếp theo thì tôi chả thèm nhìn bố con thợ xẻ nữa. Phía trước, ngay bên cây đốn hạ, hở ra một cành khế, toàn quả là quả, lúc lỉu, vàng rộm. Sao lại khế trong rừng nhỉ, tự có hay ai trồng? Ngạc nhiên tích tắc thì nước chua te te về, tứa như mạch khe từ thịt lưỡi, chân răng. Mình mà mang được một ôm khế về chắc mẹ khen phải biết. Tôi đứng lên, ma khế dắt đi.

Tôi bước bồng bềnh trong ngập răng, sịt sịt chua ngon, nước chảy xuống cằm. Lúc này chắc phải có cái gậy tre phang vào đít chục cái mới tỉnh được tôi. Quả khế xa xa đang bắt đầu ngắm vào hàm răng. Tôi nhắm mắt…

Ối giời ôi… bố bố… đau quá… đau đau…

Tiếng kêu thất thanh của Tình làm nảy người tôi lên. Tôi nhảy vót một cái lên khúc gỗ, xuống chỗ Tình. Máu. Máu ở chân Tình, ngón cái oặt ra xương trắng hếu. Bố Tình ôm Tình lên, mặt nó nhăn nhó tê dại. Tôi luống cuống chạy vòng quanh, rồi chẳng biết làm gì, đỡ lấy bàn chân Tình. Lấy thuốc lào, gói kia kìa. Xé cái áo ra… giật mạnh vào… Bố Tình hét, tôi ào ào làm theo.

Thế này phải mất hàng tháng nghỉ học rồi. Tôi nói khi băng bó xong, Tình ngồi dựa lưng vào khúc gỗ.

- Cháu là ai mà đến đây? Bố Tình lúc này mới hỏi tôi.

- Cháu học cùng với Tình, cháu đi làm cỏ sắn.

- Thế là học cùng cả với thằng Lâm à.

Vừa nói đến Lâm thì Lâm về, đặt uỵch can nước xuống, cả một xâu cá. Tại con đấy, lấy nước gì cả mấy tiếng đồng hồ; đợi mãi, đành cho cái Tình cầm cưa. Suýt chết. May có thằng bé này ở đâu chạy đến.

Lâm không nhìn tôi. Nó cúi xuống, ghé sát mặt vào chân Tình, thổi phù phù, hỏi đau không. Tình nhăn mặt gật gật.

Thôi cháu về, kẻo bố mẹ cháu sốt ruột đi tìm. Tình cố gắng nhé.

Tôi chào, và bước nhanh. Đến giữa dốc, thằng Lâm chạy theo bảo, tao biết nương nhà mày rồi, đi đường tắt này cho đỡ mệt. Một loáng, đến gốc cây sấu, thằng Lâm chỉ tay… kia nương nhà mày kia kìa.

*

Tắt mặt giời, nhà tôi mới nghỉ. Một đoàn xuôi dốc. Bố vác hai cây chuối tía to vật vã, mẹ một gánh củi, và tôi dao rựa, cuốc, cái can, áo mưa … linh tinh.

Lúc về nhanh hơn, một loáng đã đến túp lều ban sáng. Đã nhá nhem tối, trời nước nhờ nhờ, cây hoa đỏ rực chỉ còn lùm lùm đen đen. Bà Sính giờ này chắc đang cho lợn ăn, bố vừa khoắng cái dầm vừa nói. Cái ông này lại sắp sửa đấy, mê nhà này hay sao ý nhỉ… Dừng lại, dừng lại cho con xuống đây - Tôi nghe nói thế chợt kêu lên.  Ơ cái thằng này bị làm sao thế, xuống đây về bằng cách nào…

Tôi nghiêm giọng nhắc lại chuyện đã kể cho bố mẹ. Tôi nói, phải vào thăm cái Tình, bị nặng lắm, không biết có chữa được không? Tối rồi, lên đấy rồi mò thế nào được đường mà về, thôi thôi thôi… Bố mẹ đều dứt khoát. Kệ con, bố mẹ cứ về trước đi, tôi cương quyết nhảy ào lên.

Nhà tối om, mái sát mặt. Tôi đã bước vào nhưng không dám đi tiếp liền đứng đấy gọi to, Tình ơi, Tình ơi… Không có tiếng đáp, chỉ tiếng lợn réo đằng sau. Một lúc thì tiếng bước chân, rồi cái đèn sáng lên.

- Tình ơi, có đau không… Bác à… Tình ở đâu

- Cháu là ai… Cái Tình nó đi rừng… ba bố con vẫn xẻ…

Tôi nói nhanh, Tình bị cưa vào chân, tận xương trắng hếu.

Ối giời ôi con ơi. Ông ơi là ông ơi sao lại bắt con gái xẻ. Bà mẹ kêu khóc, lảo đảo chạy, đâm vào tôi. Tôi không biết làm thế nào thì may quá… ba bố con Tình về.

Tình được hạ xuống giường từ lưng bố. Bà mẹ run run soi đèn, bà cởi cởi chỗ ngón cái băng bó để xem, Tình hét lên - Ái ái ái chết con rồi.

Thôi bác đừng động vào chỗ ấy. Không sao đâu ạ, vấn đề là phải giữ cho khỏi nhiễm trùng. Tôi nói và thấy ngại khi bất ngờ mình xuất thần người lớn. Bố và Lâm nhìn tôi ngạc nhiên, cảm mến. Thằng Lâm bảo tôi, thôi tối rồi ở đây mai đi học luôn với tao. Tôi từ chối bảo còn sách vở, còn bố mẹ đợi dưới bến.

*

"Nhà Tình ở trong rừng" in trong tập này

Hôm sau, đến lớp tôi hỏi thằng Lâm ngay, cái Tình thế nào rồi và đưa một gói thuốc, dặn dò cách uống, cách bôi (theo lời mẹ tôi). Thằng Lâm kể, Tình đòi đến trường nhưng không ai cõng đi được. Thằng Lâm nắm tay tôi vẻ mặt buồn buồn. Vừa lúc bọn nó vào đông quá thành ra tôi chả nói được gì.

Trống ra chơi, tôi khoác vai thằng Lâm đến gốc phượng. Tôi đã nghĩ suốt bốn tiết, liền bảo Lâm ngay - Tớ có xe đạp, sáng sáng tớ sẽ đến đèo Tình đi. Lâm lắc đầu, không được… từ nhà phải đi thuyền sau đấy mới được đi bộ. Thế à, tớ quên mất, thế toàn đi bộ có được không. Được, nhưng leo núi hàng tiếng đồng hồ, tớ đi thử một lần khổ lắm… Hai đứa im lặng một lúc thì cô Thơm đến. Cô hỏi tình hình Tình, tôi nói một lèo. Cô Thơm nghĩ một lúc rồi bảo đưa Tình ra ở tập thể với cô, chỉ còn cách đấy. Lâm lắc đầu, chưa chắc bố mẹ em đã đồng ý, chưa chắc cái Tình đã chịu đi.

Cuối cùng Tình cũng ra ở với cô Thơm, sau lần tôi cùng cô vào nhà.

Nhờ cô Thơm, nhờ… cái chân tai nạn, bài văn của Tình đã đoạt giải nhất huyện. Tôi vẫn nhớ đoạn kết - …. Con đường của em đi được nối dài thêm từ đợt em phải ngồi một chỗ. Mẹ ơi, bố ơi, anh Lâm ơi, Thanh ơi, các bạn ơi… Tình sẽ có đôi chân khỏe nhất.

MỘT CHUYỆN LẰNG NHẰNG

Chỉ được mỗi cái khoe cổ, lúc nào cũng vác mặt lên giời, kíu kíu lộng cả óc.

Chỉ được mỗi cái lắm chuyện, chưa gì đã như nhà cháy, làm như thiên hạ chỉ mình biết kêu không bằng.

Mình kêu mình nghe thì đi một nhẽ…. Đằng này tai nó lại điếc cơ. Toàn cứ lằng nhằng đâu đâu. Nói toạc cả mỏ ra vẫn như nước đổ xuống rãnh.

Hôm nào có khách, phải đẩy nó ra, cho ông chủ thịt, anh em ta mới nhớn được.

… Nói sau đuôi. Chửi trước mặt. Túm tụm cụng mỏ nhau “buôn dưa”, cạnh khóe. Ra góc vườn rỉa lông, thở dài… Và nghĩ ác.

Ba mươi mét vuông xóm gia cầm căng như cái diều bội thực.

Tình hình không suy chuyển. Vẫn ai có việc nấy làm. Vợ chồng ngỗng vẫn như cái loa đứt phanh. Gà trống, gà mái, ngan con, ngan mẹ tướp cánh vì mất ngủ xuyên ngày đêm. Cây bưởi cũng chán đời, cúi mặt lá, quả vẹo, quả đen sạm. Bức tường thỉnh thoảng vữa lại tự nhiên rơi.

*

Hôm nay, hai bà mẹ ngan, hai bà mẹ gà bắt đầu ấp; năm chị mái mang thai bắt đầu nhảy ổ.

Giữa sân, hai ngan bố đang mào tái, tư lự như tượng đài. Một lúc, thì một ông phá tan yên lặng…

- Lo lắm ông ạ. Chỉ cần bây giờ một tràng kíu kíu kéc kéc là tất cả đi tong.

- Thì vưỡn. Tháng trước mấy bà nhà mình chả thụt trứng lại còn gì. Lẽ ra mười lăm, được có chín đã ấp.

- Một quả sa bằng ba quả đẻ. Cái đấy cũng xót nhưng tôi lo là lo bọn tí tì ti kia. … Đang hình đôi mắt, trái tim, oàng một cái như bắn súng, nhỡ quái thai thì khổ tất cả.

- Biết khổ sao không làm gì đi, than thở với tôi thì tôi biết than thở với ai. Tôi là siêu ngan chắc.

Ngan sao gắt lên, sải cánh, chạy như điên. Ngan trắng tưởng ông già giận mình, liền ù té vút theo. Gà trống, gà giò, gà con chả biết mô tê gì, theo quán tính cũng vòng vòng lượn lượn. Nhảy tung lên, đè lưng nhau, oác oác oác vang trời. Ngã dúi dụi, mổ cánh nhau, ặc ặc ặc. Chiến tranh rồi, đánh nhau to mất rồi, ai đó hét lên. 

Ruỳnh ruỳnh theo vòng chữ nhật, mỗi lúc một nhanh. Cát bụi, lá khô mù mịt, xoáy một cơn lốc trên đầu. Gió, bão tự sinh cứ nhè vào tận cuống lông, lông chưa kịp xẹp đã dựng lên, nghiêng ngả. Hình như có đôi đũa khổng lồ nào đang khoắng. Dừng lại đi, chạy mãi như thế này thì đứt hơi mất thôi. Ông chủ ôi, ra nhanh lên, không chết mất.

Hai ông ngan bị tầu hỏa nhập ma đang chiến nhau. Hai ông gà cũng gằm gè như kẻ thù. Từng đôi gà bà quác quác giồng đầu nhau, giật lông nhau như bọn người nữ tranh nhau người nam. Lũ choai choai chả hiểu người nhớn thế nào túm tụm vào từng nhóm, nhảy lên, hạ xuống như đánh bốc.

Điên thật rồi. Chạy mãi thì máu sôi lên chết bỏng mất, án mạng gần lắm rồi.

Đánh nhau thế được cái gì?

Những người đánh nhau không nghĩ thế. Chỉ hai cụ ngỗng lúc này đang xanh mắt góc vườn lo lắng. Họ đang tập trận, biểu dương lực lượng, thị uy vào mình. Này mỏ vừa sắc vừa nặng hàng tạ, này cánh nhoắt một cái lên ngọn cây, nhoằng một cái hạ trúng đích ngay. Này móng sắc hơn lưỡi câu cửa hàng, móc chỗ nào chết chỗ đấy… Và bão tố bị điệu về, từ trời, từ đất, từ bức tường đương xoay xoáy.

Sát ngay nhau, gió oánh vào nhau. Kinh khủng khiếp. Thà nhảy ngay vào cho một nhát chết tươi còn sướng, lại cứ ùng oàng bày đặt nắn tim gan bóp lòng phèo, đau hết cả mình. Hai cụ ngỗng tim rơi xuống ruột một lúc thì chạy. Lạch bạch, cổ cao loằng ngoằng như con lật đật, mắt bị treo tít tít lên thành thử đôi chân như mượn của ai. Mồm kêu, mắt treo, chân vấp. Cái máng, vỏ lon bia, mẩu gạch vô tình thành vật cản. Oạch… oạch… bổ chửng, chổng vó. Mãi vẫn chưa dậy được, mới hơn ba cân nặng nề gì cho cam. Dậy đi, muốn chết à, dậy đi. Tiếng kêu như xé vải. Nguy cơ chết cạn đến nơi vì bọn gà ngan đang xúm lại. Ông không nỡ bỏ bà, bà vẫn đang cố gắng nhưng cái chân chấp chới lên bầu trời mất rồi. Cái cổ lúc này thượt ra như con rắn chết.

Đoàn gà ngan quây lại, phanh kít, chân vẫn còn trượt trượt.

- Làm sao mà chạy? Ngan hỏi một câu rất ngớ ngẩn.

- Làm sao mà chạy. Làm sao mà chạy… Mấy con ngan bé, gà nhiếp đang học nói, đế theo. Vẫn còn mệt, thở hực hực nhưng tiếng cười bật tung cái mỏ mím rồi. Ai cười đầu tiên ý nhỉ? Chẳng biết. Nhìn ngang toàn mắt loe xoe, long lanh.

Ngỗng bà biết tất cả đang dòm mình, cố thót bụng, gồng người nhưng hai chân chỉ ới ới vào khoảng không. Ngỗng ông, dùi mỏ xuống đất, bẩy lên nhưng bà nặng quá, không nhúc nhích.

Cố lên, cố lên. Kíu kíu. Ngan bé, gà nhiếp vỗ đôi cánh cụt lủn cổ vũ. Lúc này chả ý tứ gì nữa trống mái cùng cất tiếng. Ò ó o, quác quác quác, khà khà khà… thật là náo loạn.

Náo loạn mãi như thế này thì chết. Tiếng vỗ cánh, tiếng reo hò đã bớt vì nhạt. Nghĩ là nhạt nhưng chưa đến giờ ăn. Biết làm gì, sân đã hẹp lại còn đổ bê-tông. Vài con đã bỏ đi, mấy con vẫn gan lì, he hé mắt, tận dụng dịp vui. Hai ông bà ngỗng lúc này đã đứt hết dây thần kinh xấu hổ, cứ trơ ra đấy. Kệ, ai cười rụng mười cái lông.

*

Xam xam tối mới có tiếng xe máy, tiếng mở cửa. Cả bọn nhao ra, rướn cổ, móc chân lên hàng rào… Vẫn là thóc, là rau nhưng miếng đầu tiên là ngon nhất. Ngỗng ông tứa nước bọt, đi mấy bước lại quay lại nhìn ngỗng bà. 

Ông chủ đang mở cửa ra. Cả bọn ào tới. Lùi ra, tai nạn giao thông bây giờ. Ái ái, mổ tay người ta à. Chả ai nghe, tiếng rào rạo ngon ngon đã cất lên, ngập tràn. Ông chủ đứng ngắm, mắt tít lại, tay giơ giơ, rập rình đếm…

Hai thằng ngỗng đâu? Hai thằng ngỗng đâu?

Chả ai nghe tiếng, chả ai giả nhời vì còn mải ăn.

Ông hốt hoảng gọi kíu kíu. Lập tức một tràng kèn đồng vang động cả vườn.

Giời ơi, làm sao thế này? Đứa nào du em tôi xuống rãnh thế này? Khổ thân quá, có người gặp tai nạn mà chúng mày vẫn ăn được à… Ông chủ kêu như lệnh vỡ. Rồi ông bế ngỗng lại máng thóc. Tất cả rạt ra, nem nép. Ngỗng không quen ăn bế, cổ cứ ngắc ngắc, chân cứ giãy giãy. Ông thả ngỗng ra. Máng ăn tích tắc lại châu kín mỏ. Ông xua tay, cầm cái roi, vút vút:

- Miếng ăn là miếng nhục. Cho tôi hỏi, ai du bác ngỗng xuống rãnh?

- Tại bố mẹ cháu chạy, cháu chạy theo.

- Thế là thế nào?

- Bố mẹ cháu chạy vòng quanh, cháu sợ cũng chạy vòng quanh.

- Nói thế thì gà Mỹ cũng chả hiểu được. Lằng nhằng quá.

Ông chủ túm ngay một bác gà trống, xoay cho một vòng tưởng lộn hết thóc trong mề ra. Ông nâng gà lên, mồm đối mỏ, hỏi:

- Tôi hỏi anh là phụ trách chuồng nhá, anh nói cho ngắn gọn… Ai du bà ngỗng xuống rãnh?

- Tự bà ấy đấy ạ. … Nhưng…đầu tiên là chẳng hiểu làm sao bọn cháu chạy.

- Trước… đầu tiên ấy là gì?

- Là ông bà ngan lo lắng xong, chạy thục mạng.

- Trước ông bà ngan lo lắng là gì?

- Là tức quá. Đang suy nghĩ, đang giấc mơ, đang đùa nô… thì có tiếng kêu như bom B52.

Ông chủ lần lần ngón tay, đầu gật gật, rồi à lên một tiếng.

Ngan ông được điệu đến. Ông bình tĩnh kìm nén lạ, cái cổ không tiến lên thụt lùi, hai mỏ mím chặt, tiếng khà khà chỉ còn như tiếng kiến. Ông nói chậm, chắc… người khỏe cũng chết dần chết mòn, chuồng mình lại nhiều người nữ đang tuổi sinh sản. Tất cả là do sự kêu la khóc thét của ông bà ngỗng.

Nghe thủng chuyện, ông chủ cười ngất, tưởng gì, chuyện này quá “đan rổ”.

·       Vợ chồng nhà ngỗng đâu, ra chào mọi người một câu nào.

Ông chủ tiến lại, cúi người, vòng vòng hai tay như đón nguyên thủ quốc gia. Đám ngan, gà dạt về một góc, ngớn nhìn. Vợ chồng ngỗng cảm động, đôi mắt rơm rớm trên ngọn cổ chênh vênh… Chỉ giây nữa thôi những tiếng nói trang trọng sẽ cất lên, những tràng vỗ cánh giải tỏa, và rồi tất cả sẽ bình yên thân ái. Nhưng, không được rồi. Ông chủ vừa bước thêm một bước, dự định vuốt ve xong sẽ ngồi xuống, lắng nghe như mình là một loại ngan, một loại gà thì … Kíu kíu kíu, kéc kéc kéc, một tràng. 

Chạy. Chạy. Chạy.

Ngỗng chạy, vấp ngã.

Ngan chạy, đánh võng. Gà chạy, nhảy bay.

Ông chủ đứng trơ hới, thành trọng tài bất đắc dĩ. Mất mấy giây mắt xoay như mắt búp bê, chả hiểu ra làm sao, ông chủ mới giậm chân, hét lên:

·       Giời ơi, dừng lại, điên rồi à, dừng lại…

Có vẻ ông chủ lo mất thóc mất cám vào việc chạy? Không phải. Ông  lo tai nạn xảy ra. Dễ lắm, tốc độ cao, đường xá toàn phân trơn nhèo nhèo, cây gậy, gạch đá; liếng chân lái là… thẳng bước vào nồi.

Ông chủ đập hai tay như cánh gà dưới ao, khản đặc giọng, không còn ra tiếng gì nữa rồi. Chỉ còn thằng người chơi vơi chới với.

Mãi, đâu như dăm phút bất lực thì ông chủ nói một câu chả văn hóa tí nào – kệ mẹ chúng mày, cho điên hết pin thì khắc thôi.

Ông chủ vào nhà, đứng im lắng nghe. Ngoài vườn, tiếng ngỗng kíu kíu khoan nhặt, tiếng ngan khà khá đắc chí. Như chưa hề có chạy loạn chiến tranh.

*

Đêm, ông chủ viết bài xong, khoan khoái lạ. Ông mở cửa sau, nghiêng tai lắng nghe. Tiếng gà con nhiếp nhiếp làm nũng. Tiếng gà mẹ cục cục bảo ngủ đi. Tiếng ngan khà khà, ngủ ngoan nào, mai ông quà cho con giun.

Ông chủ lấy gói thuốc Thăng Long, bật lửa trong bóng tối, đầu vẫn ngập tràn khu vườn. Cạch, cái bật lửa buông tay, xuống sàn nhà. Kíu kíu kéc kéc, mồm ngỗng như cái chuông tự động, xé toang màn đêm. Ông chủ nhắm mắt, lấy tay giữ ngực, đợi phút náo loạn xảy ra. Không, không có, chỉ bổng lên một tí thôi, đêm lại chìm xuống. Thôi các cháu ngủ ngoan nhé, ta cũng đi ngủ đây, mai còn họp nhiều ý kiến, ông chủ nói bé nhưng chắc ngoài vườn vẫn nghe thấy.

Ông chủ ngả lưng, nghĩ vơ vẩn một lúc thì ngủ đến.

Trong giấc mơ ông thấy mình chạy, dẫn đầu đoàn ngỗng ngan gà vịt. Sáng dậy, giấc mơ hẵng còn, ông buồn cười quá, hi hi thành tiếng. Bà chủ đang đánh răng, nói giọng toàn bọt – ôi iết ông ười ái ì ồi á, ược ôi ứ yêu au ãi i (Tôi biết ông cười cái gì rồi nhá, được thôi cứ yêu nhau mãi đi).

Gà vịt ngan ngỗng có nghe thấy không nhỉ. Chắc là có, vì ngoài vườn bỗng ran lên chương trình ca nhạc chào mừng. Đấy, hợp xướng trống mái già trẻ đang… kíu kò kíu, khà khà khà, ò ó o, cục ta cục tác, chiếp chiếp chiếp…